کاروان نيكوكاري ، تلنگري جدي به خودِ نفساني است

طرح اعزام 1200

كاروان نيكوكاري

در 30 استان كشور

تابستان و پائيز  1389

با شعار : خدمتگزاري بيشتر

سازمان جوانان جمعيت هلال احمر

معاونت دانشجوئي و جوانان

من گزارش های متعددی داشته ام از جوان هایی که در تابستان، تعطیلات دانشگاهی … خود را در نقاط دور دست گذرانده اند و برای روستایی ها مسجد، درمانگاه،راه، حسینیه، جاده و پل ساخته اند. عکس های این فعالیت ها را برای من آورده اند و من آنها را دیده ام. پیغمبر طبق روایتی فرمود: «انما سیاحة امتی الجهاد فی سبیل الله»جوانهای ما سیاحتشان را هم از این راه تامین می کنند؛ سیاحتشان هم در ضمن کار برای مردم است؛ این ارزش دارد و جوانی خود را قدر بدانید.

مقام معظم رهبري (حفظه الله تعالي)

با حضور در اردوگاه‌هاي جهادي ببينيد كه چقدر احساس بزرگي مي‌كنيد و نگاه شما تغيير كرده و معيارهايتان عوض شده است؛ لذا قدر خود را بدانيد.

دكتر محمود احمدي نژاد ، رئيس‌جمهور محترم

مقدمه

توجه به محرومين و مستضعفان از اصول و مباني فرهنگي انقلاب اسلامي است كه مكرراً مورد تأكيد حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران بوده است. مقام معظم رهبري حضرت آيت ‌ا… العظمي خامنه‌اي (مدظله العالي) نيز نسبت به حمايت از اقشار محروم جامعه و حركت به سوي رفع محروميت و توسعه ي عدالت در تمامي عرصه‌هاي اقتصادي، فرهنگي، سياسي، اجتماعي و علمي تأكيد داشته‌اند.

بايد توجه كرد كه فقر و محروميت همچنان كه ناشي از توسعه‌نايافتگي، عقب‌ماندگي و ناهنجاري‌هاي اجتماعي است خود نيز از جمله مهم‌ترين عوامل پيدايي آن ها به‌شمار مي‌آيد.

نگاه به نسبت اين دو پديده با يكديگر و توجه به نقش مؤثر جامعه دانشجويي و جوانان در روند و توسعه و پيشرفت كشور و اهميت دغدغه عدالت اجتماعي به‌عنوان يكي از شاخص‌ترين ويژگي‌هاي جامعه‌شناختي جوامع جوان به خوبي ضرورت تقويت فعاليت‌هاي جوانان معطوف به فقرزدايي و محروميت‌زدايي را توجيه مي‌كند.

اقبال قابل توجه كانونهاي دانشجوئي و جوانان سازمان در سال‌هاي اخير به كاروانهاي نيكوكاري، نشان از ظرفيت بزرگي است كه در ميان قشر جوان نهفته است و با نگاهي مدبرانه به اين ظرفيت فوق‌العاده مي‌توان شعله ي جهاد و خودباوري را شعله ورتر نمود.

تشكّل و گروه‌هاي جوانان مي‌توانند در روند فقرزدايي و رفع محروميت در كشور تأثيرگذار و فرهنگ‌ساز باشند. بايد توجه كرد مجموع سازمان‌هاي فعال در حوزه ي رفاه و تأمين اجتماعي و حمايت از محرومين، حتي در صورت به كار گرفتن بالاترين ظرفيت‌هاي مالي، اجرايي و تخصصي هرگز از فعاليت‌هايي مشاركت ‌جويانه بدنه جامعه به ويژه جامعه ي جوان بي نياز نخواهند بود. از سوي ديگر، مشاركت و فعاليت نظام‌مند مردمي در قالب تشكل‌هاي خودجوش، همواره از جمله شاخص‌هاي تأثيرگذار در روند توسعه و رشد جوامع محسوب مي‌شود.

سازمان جوانان جمعيت هلال احمر سالهاست كه با برگزاري كاروان نيكوكاري در روستاهاي محروم ، كمر خدمت به بهترين بندگان خدا بسته است و جوانان نوعدوست و پاك سرشت اين سازمان بدون هيچ گونه چشم داشتي و فقط براي رضاي خدا و خدمت به بندگان خدا در اين اردوها شركت مي نمايند. كسب رتبه دوم جهان در برگزاري اردوهاي جهادي از سوي فدراسيون     بين المللي صليب سرخ و هلال احمر نشان از توانمندي جوانان نيكوكار سازمان جوانان هلال احمر دارد.

بر اساس توصيه ي ولي امر مسلمين جهان ، حضرت آيت الله العظمي خامنه اي (حفظه الله تعالي) به جوانان و دعوت به سه مفهوم مهم : تحصيل ، تهذيب و ورزش ، سعي مي شود كاروان نيكوكاري در روستاها كمك براي تحصيل نوجوانان و جوانان روستائي (برگزاري كلاس ، مرمت مدرسه و .. ) ، بالا بردن معارف و آگاهي نوجوانان روستائي به معارف و مفاهيم ديني (برگزاري كلاس، به سازي مسجد روستا و .. ) ، ترويج فرهنگ ورزش و تربيت بدني (برگزاري مسابقات ورزشي ، ساخت زمين ورزش و .. ) معطوف گردد.

اميد است همه ي اين تلاشها مقبول طبع لطيف حضرت حجت ابن الحسن (عج الله تعالي فرجه الشريف) قرار گيرد.

اهداف اصلي

1- خودسازي و تقويت روحيه ي خودباوري در نسل جوان

2- فرهنگ‌سازي انجام فعاليت‌هاي خيرخواهانه در بين جوانان و ترويج فرهنگ بشردوستي

3- تلاش در جهت استقرار عدالت اجتماعي با پشتوانه ي جامعه ي جوان كشور

4- ارتقاي فرهنگي مناطق محروم

5- رسيدگي تخصصي به نيازهاي مردم منطقه (بهداشتي، عمراني،‌علمي، فرهنگي و …)

6- توانمندسازي و ارتقاي مهارت هاي ساكنان مناطقه محروم

7- تقويت انگيزه و توان حضور مسئولان متولي رسيدگي‌كننده به امور مناطق محروم

8- ترويج فعاليت‌هاي خیرخواهانه درسطح روستاهاي آسيب‌پذير و بهبود زندگي آنان با مشارکت قشر جوان

9- ايجاد زمينه رشد و توسعه در ابعاد مختلف فرهنگي، آموزشي، بهداشتي و… در روستاهاي محروم

ويژگي‌هاي عمومي طرح

1. 1. در برگرفتن طيف وسيع جوانان علاقمند در كانونهاي سازمان
2. 2. در نظر گرفتن وجوه معنوي شركت در فعاليت‌هاي خيرخواهانه
3. 3. توجه ويژه به جوانان حامي محرومان
4. 4. توجه ويژه به سازمان‌ها و نهادهاي مسئول در عرصه ي محروميت‌زدايي و كمك به محرومان و مستمندان
5. 5. جذب همكاري سازمان‌ها و نهادهاي فعال در اين حوزه
6. 6. اهميت توجه به برقراري ارتباط متقابل بين كانونهاي جوانان با يكديگر و با سازمان‌هاي ذيربط
7. 7. تناسب برنامه‌هاي طرح با مقتضيات منطقه و توانمندی جوانان حاضر
8. 8. تمركز خدمات طرح بر روستاهاي محروم و آسيب‌پذيرترين اقشار جامعه
9. 9. تاكيد بر برنامه‌ها وخدمات اثر بخش در روستاها

10. رعايت شأن و كرامت انساني نيازمندان در ارائه خدمات

11. ارائه خدمات متنوع با توجه به نيازهاي متعدد و اولويت‌بندي آن ها

12. استقبال جوانان از تداوم و استمرار طرح و تشکیل گروههاي مرتبط با امر محرومیت‌زدایی توسط آنها

زمان اجراي طرح

• · تابستان و پائيز 1389

مكان اجراي طرح

مناطق محروم سراسر كشور با هماهنگي‌ نهادهاي مسئول مانند فرمانداري ها، بخشداري ها ، دهياريها ، كميته ‌امداد حضرت امام خميني(ره)، سازمان بهزيستي، استانداری ، سازمان نوسازي مدارس،جهاد کشاورزی،آموزش و پرورش، درمان و آموزش پزشکی و …

1ـ مؤلفه‌هاي اساسي در انتخاب مكان:

1- فقر و محروميت منطقه

2- آمادگي فرهنگي مردم منطقه براي پذيرش كاروان نيكوكاري

3- تناسب جغرافيايي منطقه براي برگزاري كاروان

4- جمعيت دانش‌آموز كافي در منطقه براي اجراي برنامه‌هاي آموزشي و فرهنگي

5- امكان پشتيباني و تأمين امكانات برگزاري كاروان

6- دور بودن منطقه از شهر و فضاي زندگي شهرنشيني

2ـ اطلاعات مورد نياز در شناسايي مكان:

الف )جغرافيا

1- شرايط آب و هوايي منطقه در فصل برگزاري كاروان

2- وضعيت راه‌هاي ارتباطي منطقه

3- فاصله از شهرهاي منطقه

4- خطرات احتمالي در منطقه از قبيل حيوانات، سيل، طوفان و …

5- مناطق تفريحي و تاريخي در نزديكي محل

6- تعداد روستاهاي اطراف و فاصله ميان آنها

ب) امنيت

1- ميزان امنيت منطقه

2- ميزان هماهنگي با نيروهاي امنيتي حاضر در منطقه (نيروي انتظامي، سپاه، بسيج و …)

ج) امكانات منطقه

1- آب لوله‌كشي، برق، تلفن و …

2- مراكز درماني

3- تعداد مساجد، مدارس، حسينيه‌ها، حمام‌ها

د) امكانات براي برگزاري كاروان

1- وجود محل اسكان و شرايط آن از نظر وسعت، بهداشت و …

2- آشپزخانه و آشپز

3- چگونگي تأمين مواد غذايي

4- رايانه، تلويزيون، راديو ضبط، بلندگو

5- ظروف مختلف براي آشپزي

6- امكانات برگزاري كلاس (تخته سياه، لوازم‌التحرير و …)

هـ) فرهنگ

1- زبان

2- دين و مذهب

3- امكانات فرهنگي (كتاب و كتابخانه و …)

4- خلقيات و آداب و رسوم

5- ميزان سواد عمومي

6- تعداد روحانيون مستقر در منطقه، مقدار زمان اسكان، ارتباط مردم با آنان

7- سطح آگاهي‌هاي عمومي و عقيدتي

8- گرايش فكري و سياسي

9- استقبال مردم از جهادگران و نوع ارتباط و همكاري با آنان

10- چگونگي تعامل با اهالي و بچه‌هاي محل (حساسيت‌هاي فرهنگي)

11- بازي‌هاي محلي

12- حساسيت‌هاي خاص محل (تعصب‌هاي مختلف، باورهاي خاص و …)

13- چگونگي اجتماع مردم و نوع اطلاع‌رساني به آنان

14- نوع و مقدار نياز مردم به هداياي فرهنگي

15- ميزان تأثيرپذيري فرهنگي

16- پايگاه‌هاي فرهنگي (مساجد، كانون‌ها، مدارس و …) و ميزان فعاليت آنها

17- سابقه برگزاري اردوهاي جهادي در منطقه

18- فيلم‌شناسايي منطقه (مستند)

19- ميزان عزت نفس و مناعت طبع اهالي

20- حجاب زنان

21- جايگاه طبقات اجتماعي و جنسيت‌هاي مختلف

22- تبعات سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي اردوهاي جهادي در منطقه

و ) مردم

1- جمعيت.

2- پراكندگي سني و جنسي

3- شغل‌هاي اكثريت اهالي

4- ميزان مهاجرت‌ها و مقصد مهاجرت

5- قبيله‌هاي منطقه و طبقه‌بندي اجتماعي آنها (ارباب، رعيت، خان و …)

6- وجود خانواده‌هاي شهدا، جانباز، آزاده و …

7- ميزان و نوع فقر مردم و منطقه

8- شناسايي فقرا و محرومين منطقه

ز) مسئولين

1- نهادها و ادارات مسئول منطقه كه به‌صورت مستقيم يا غيرمستقيم در حيطه فعاليت‌هاي كاروان قرار مي‌گيرند و شناخت مسئول يا مسئولين مربوطه آنها

2- افراد متنفذ بومي و غيربومي در محل

3- ميزان نفوذ مسئول مربوطه در ميان اهالي

4- ميزان نفوذ مسئول مربوطه در ميان ديگر مسئولين و نهادها

5- حدود و وظايف و اختيارات قانوني مسئولان و نهادها

6- ميزان هماهنگ بودن مسئولان با كاروان

7- ميزان و نوع پشتيباني نهادها و مسئولين محلي از برنامه‌هاي كاروان (حمل‌ونقل و وسيله نقليه، منابع مالي، تداركات و …)

8- تاريخچه سوابق كاري نهاد مربوطه و مسئول آن در منطقه

9- روحيات و خلقيات فردي مسئول جهت همكاري با اردو

ح) طرح‌های عمراني منطقه:

1- وجود پروژه، نوع و تعداد پروژه‌هاي در دست اقدام يا قابل تعريف

2- ظرفيت نيروي انساني مورد نياز براي هر پروژه و متناسب با مدت زمان حضور در منطقه

3- چگونگي تأمين نيروي متخصص هر پروژه (استاد كار، مهندس و …)

4- چگونگي دسترسي به مصالح ساختماني و حمل‌ونقل آن

5- برآورد مصالح مورد نياز

6- چگونگي تأمين وسايل كار براي جوانان (دستكش، كلاه، ابزار، ماشين‌آلات و …)

7- زمان و هزينه اتمام پروژه

ط) طرح‌های كشاورزي، بهداشتي ـ درماني:

1- تعيين آموزش‌هاي مقدماتي لازم براي انجام فعاليت‌هاي كشاورزي مورد نظر

2- چگونگي تأمين وسايل مورد نياز كشاورزي

3- نيازهاي بهداشتي ـ درماني مردم

4- امكانات بهداشتي ـ درماني موجود در منطقه

5- بيماري‌هاي رايج در منطقه

ی) امكانات آموزشي:

1- شناسايي‌هاي مربوط به وضعيت امكانات آموزشي

2- سطح سواد و اطلاعات علمي و نيازهاي آموزشي منطقه

3- اولويت‌هاي آموزشي (چه از نظر تحصيلات و چه از نظر فرهنگي)

4- وضعيت معلمان و شخصيت‌هاي فرهنگي منطقه و نقش و فعاليت‌هاي آنها

ک) نیازهای پژوهشی منطقه:

1. 1. وضعیت اشتغال در منطقه (کشاورزی، دامداری، صنعتی و …)
2. 2. ظرفیت‌های کارآفرینی
3. 3. نیازهای بهداشتی – درمانی و بیماری‌های رایج
4. 4. نیازهای آموزشی – فرهنگی
5. 5. وضعیت فرهنگی – مذهبی

برنامه‌ها:

سلامت

مقدمه

با توجه به نياز مبرم مناطق محروم به نيروهاي متخصص پزشكي و امدادي و رسيدگي به مسائل بهداشتي مي‌توان با اعزام دانشجويان رشته‌هاي گروه علوم تجربي (پزشكي، پيراپزشكي، دندانپزشكي، پرستاري، بهداري، مامايي توانبخشي و …) و يا امدادگران جمعيت به اين مناطق گوشه‌اي از نيازهاي خدمات بهداشتي آنان را مرتفع نمود.

اهداف

1- نيازسنجي مسائل بهداشتي منطقه و ارائه طرح‌هاي مؤثر به مسؤلين ذي ربط جهت رفع مشكلات

2- ارتقاي سطح سلامت و بهداشت مناطق محروم

3- رسيدگي تخصصي به نيازهاي بهداشتي منطقه

4- ارتقاي سطح آگاهي ساكنان در مورد مسائل بهداشتي

5- توانمندسازي ساكنان منطقه در پيشگيري ازابتلاء به بيماري‌هاي شايع و حفظ و ارتقاي سلامتي

برنامه‌هاي اجرايي:

1- شناسايي بيماري‌هاي رايج در منطقه و برپايي كارگاه‌هاي آموزشي براي ساكنان منطقه

2- دعوت از پزشكان داوطلب جمعيت براي حضور در كاروان ويزيت صلواتي روستائيان

3- ارزيابي سلامت جسماني و رواني ساكنان (شنوايي‌سنجي و غربالگري، بينايي، اعصاب و …)

4- برپايي كارگاه‌هاي آموزشي ويژه ي بانوان، كهنسالان، كودكان، جوانان و نوجوانان

5- برپايي كلاس‌هاي آموزشي ويژه ي خانواده‌ها جهت تشريح چگونگي رفتار با فرزندان سنين مختلف، نقش پدر در تربيت فرزندان، نقش سبك‌هاي مختلف فرزندپروري در آيندة فرزندان

6- برپايي كلاس‌هاي آموزشي بهداشت و تنظيم خانواده ويژة خانم‌ها و آقايان

7- ارزيابي سلامت دهان و دندان ساكنين، رفع مشكلات ساده در حد امكانات موجود

8- تقديم جعبة كمك‌هاي اوليه به خانواده‌ها ، مسجد و يا مدرسه روستا- اهداي امكانات بهداشتي از قبيل مسواك ، خميردندان و …

9- تهيه و پخش فيلم‌هاي آموزشي با موضوعات بهداشت و سلامت

10- برپايي جلسات مشاوره‌اي در امر ازدواج‌، بلوغ و …

11- معرفي بيماران با وضعيت وخيم به مراكز درماني شهرهاي نزديك

12- برپایی کارگاه‌های مددکاری

13- ارتباط با مراکز بهداشتی و بیمارستان‌های استان و معرفی بیمارهای خاص به این مراکز

14- ارتباط با جوانان مستعد و علاقه‌مند جهت ارتباطات بعدی و آشنایی آنها با نحوه‌های آموزش به روستاییان (رابط روستا با جمعيت)

15- برگزاري كلاسهاي امداد و كمكهاي اوليه به زبان ساده و به صورت عملي(نه به صورت مكتوب) در مسجد روستا جهت اهالي و ارائه ي آموزشهاي مورد نياز روستائيان از قبيل مارگزيدگي، مسموميت، شكستگي، و …

مشكلات و آفات مربوط به فعاليت ‌هاي بهداشتي ـ درماني

1- عدم توانايي و تخصص لازم پزشك، دندانپزشك، دامپزشك و يا پرستار و ايجاد مشكل براي بيمار به‌واسطه‌ي تجويز داروي اشتباه با تشخيص نادرست بيماري

2- شكل‌گيري ارتباط عاطفي ميان مردم و مروجين بهداشت و ضربة روحي بعد از اتمام دوره

3- ایجاد اضطراب کاذب به علت تشخیص اشتباه بیماری‌های شایع در منطقه و یا تشخیص اشتباه علت اصلی شیوع بیماری

4- ارائه ي جزوات تخصصي آموزش امداد به روستائيان و يا استفاده از اصطلاحات تخصصي و يا حتي آموزشهايي كه نياز به آشنايي قبلي دارند از جمله احياي تنفسي (C.P.R )

علمي

مقدمه

با بهره‌گيري از نيروهاي مستعد جوان و دانشجو كلاس‌هايي جهت بالا بردن توان علمي دانش‌آموزان منطقه برگزار مي‌گردد. با ارتباط‌گيري اين عزيزان با دانش‌آموزان مناطق محروم عملاً شوق علم‌‌آموزي و علاقه به ادامة تحصيل در آنان برانگيخته خواهد شد. از سوي ديگر مي‌توان با جذب منابع علمي براي اين مناطق توسط جوانان در جهت تجهيز كتابخانه‌هاي مدارس و مساجد آنان اقدام نمود. بديهي است اين ارتباط محدود به زمان نبوده و مي‌توان با برقراري ارتباط تك‌ به تك دانش‌آموزان يا دانشجويان روند علمي آنان را در طول سال تحصيلي مورد ارزيابي قرار داد.

اهداف

1- ارتقاي سطح آموزشي و فرهنگي مناطق محروم

2- شناسايي و رسيدگي به نيازهاي درسي دانش‌آموزان و معلمان منطقه

3- شناسايي دانش‌آموزان مستعد و تقويت توانمندي‌هاي آنان

برنامه‌ها

1- نيازسنجي آموزشي دانش آموزان دوره‌هاي مختلف تحصيلي (دبستان، راهنمايي، دبيرستان و پيش‌دانشگاهي)

2- برپايي كلاس‌هاي آموزشي جهت تقويت بنيه علمي دانش‌آموزان و ارتقاي سطح دانش آنان

3- برپايي مسابقه‌هاي كتابخواني، انشاء‌نويسي و سروده‌هاي ادبي و داستان‌نويسي

4- پخش فيلم‌هاي آموزشي

5- برپايي كارگاه‌هاي آموزشي معرفي شيوه‌هاي برتر مطالعه، تدريس، نحوة شناخت تفاوت‌هاي فردي و … ويژةه ي معلمان فعال در منطقه

6- برپايي نشست‌هاي «حل مسأله» جهت حضور دانش‌آموزان و مطرح نمودن سئولات علمي

7- اجراي طرح «اخوت» و تولّي‌گري آموزشي هر دانش‌آموز توسط يك دانشجو

8- تهيه و اهداي محصولات آموزشي به دانش آموزان مستعد

9- برپايي كلاس‌هاي آموزشي فوق برنامه مانند زبان انگليسي، مهارت‌هاي پايه كامپيوتر و …

10- برپايي جلسات تست زني ويژه دانش‌آموزان دوره پيش‌دانشگاهي

11- تهيه و اهداء لوح فشرده ي مجموعه تست‌هاي كنكور سراسري به دانش‌‌آموزان پيش‌دانشگاهي

12- برپايي كارگاه‌هاي معرفي رشته‌هاي تحصيلي دانشگاهي و ارائه مشاوره ي تحصيلي در انتخاب رشته ي تحصيلي مورد علاقه

13- برپايي جلسات مشاوره ي تحصيلي و نیز آشنایی دانش‌آموزان با اصول و نحوه درس خواندن و استفاده از کتب کمک آموزشی

14- سازماندهي گروه‌هاي دانش‌آموزي مناطق محروم جهت بازديد از دانشگاه‌هاي بزرگ كشور

15- برگزاری کلاس‌های فشرده کنکوری

16- تجهیز کتابخانه‌های منطقه با کتب و لوح‌های فشرده کمک آموزشی تهیه شده توسط گروه و آشنا نمودن دانش‌آموزان و معلمان جهت استفاده بهینه از آنها

17- ارتباط پس از برنامه توسط جوانان و دانشجويان كاروان با منطقه و رفع نیازهای اساسی آموزشی

18- آشنایی با رشته‌های تحصیلی دانشگاهی و نحوه انتخاب رشته (برای دانش آموزان قبولی در کنکور)

19- آشنایی با رشته‌های مختلف تحصیلی دوره دبیرستان و آینده هر یک (برای دانش‌آموزان مقطع راهنمایی)

20- تشویق دانش‌آموزان به آشنایی بیشتر ظرفیت‌های کاری منطقه و ادامه تحصیل با زمینه‌های مرتبط با آن (مانند کشاورزی و…)

21- برگزاری برنامه‌های تفریحی، فرهنگی و ورزشی مابین کلاس‌های درسی جهت ارتباط بهتر و افزایش بازدهی

22- برگزاری آزمون‌های علمی در سطوح مختلف در چند دروه قبل از برگزاری برنامه جهت آشنایی با سطح علمی دانش‌آموزان و همچنین جداسازی دانش‌آموزان مستعد و عادی جهت افزایش بازدهی برنامه

مشكلات و آفات مربوط به فعاليت ‌هاي علمي

1- عدم هماهنگي و كسب اطلاعات از سازمان‌ها و مراكز مختلف مربوط به مناطق و فعاليت‌هاي علمي و عملي آنها در نتيجه انجام پروژه‌هاي علمي تكراري و بعضاً بي‌فايده و موازي كاري با سازمان‌ها

2- تهيه كردن طرح‌هاي آموزشي با استفاده از يك تيم ضعيف از نظر توانايي‌هاي علمي

3- ايجاد وابستگي عاطفي ميان دانش‌آموزان و مدرسان كه ممكن است پس از اتمام دوره، موجبات ايجاد مشكلات روحي در آنان فراهم شود.

4- بي‌تجربگي در برخورد با موضوع كنكور توسط مدرسان و اتخاذ روش‌هاي نادرست تدريس

5- در نظر نگرفتن تدريس با ترجيح جنس موافق مدرس و دانش‌آموز در سنين دبيرستان

6- راهنمایی اشتباه در جهت ادامه تحصیل و برنامه زندگی و درنتیجه ایجاد روحیه عدم وابستگی به روستا و محل زندگی

عمراني

مقدمه

در اين بخش تلاش خواهد شد تا جوانان آشنا به عرصه‌هاي فني، عمراني، كشاورزي و … در جهت كمك‌رساني و رشد توانمندي‌هاي مردم منطقه شركت يابند. در كنار اين موارد با هماهنگي كميته امداد امام خميني(ره)، جهاد كشاورزي، سازمان نوسازي مدارس و … پروژه‌هاي عمراني غير پيچيده در اختيار كاروان نيكوكاري قرار خواهد گرفت كه با مديريت متمركز پروژه‌ها به پايان خواهد رسيد.

اهداف

1- اشتغال‌زايي و ايجاد بستر جهت فعال شدن نيروهاي كاري منطقه

2- زمينه‌سازي جهت بازگشت نيروهاي مهاجر منطقه

3- آباداني و پويايي و زنده شدن روحيه اميدواري در ميان مردم منطقه

4- جلب مشاركت مردم در خدمات آبادگري منطقه خويش

5- ايجاد وحدت و همدلي در ميان مردم منطقه

برنامه‌ها

1- نيازسنجي پروژه‌هاي فني، عمراني، كشاورزي و … در منطقه

2- تناسب ميزان نياز پروژه به نيروي انساني با تعداد افراد شركت‌كننده در كاروان

3- به‌كارگيري شيوه‌هاي كارآمد و نوين و علمي در ارائة خدمات فني، عمراني، كشاورزي و …

4- دقت در مشاركت اهالي در كار عمراني

5- اجرای برنامه‌های عمرانی عمومی و ترجیح آن بر برنامه‌های اجرایی برای یک یا چند خانوار

6- كمك به مرمت و بهبود اماكن عمومي روستا از قبيل: مساجد، مدارس و… و یا منازل افراد نیازمند

7- ارايه خدمات در جهت مناسب‌سازي و زيباسازي فضاي مدارس و مساجد از قبيل: نقاشي و رنگ كاري، تعمير ميز و صندلي،درب و پنجره كلاس‌ها و…

مشكلات و آفات

1- عام‌المنفعه نبودن طرح‌ها

2- عدم تناسب تعداد شركت‌كنندگان در كاروان با حجم نيروي انساني مورد نياز براي پروژه‌هاي مورد نظر

3- نرسيدن پروژه به مرحله ي قابل قبول و معطّل ماندن آن پس از اتمام كاروان

4- غير علمي بودن و اشكالات فني در ساختمان سازي‌ها به خاطر عدم استفاده از نيروي كار غير متخصص

5- ضايع شدن محصولات در پروژه هاي كشاورزي

6- ابتلاء به بيماري‌هايي كه ممكن است در تماس با خاك يا محصولات كشاورزي آلوده به وجود آيد

7- نبود دقت در انتخاب پروژه‌ها و در نتیجه انجام امور محول به مسئولین منطقه

8- سوءبرداشت‌های سیاسی و … از پروژ‌ه‌های انجام شده

9- در پروژه‌ای عمومی (حمام، مسجد و…) در صورتی مکانیزمی در بین ساکنین جهت تولی‌گری و اداره مکان اجرا نگردد، پس از مدتی به خرابه یا مکانی غیرقابل استفاده تبدیل می‌گردد.

فرهنگي-تربيتي

مقدمه

در اين بخش اقلام فرهنگي مورد نياز مردم منطقه توسط اعضاي شركت‌كننده در اين كاروانها تهيه خواهد شد و در اختيار مدارس، مساجد و خانواده‌ها قرار خواهد گرفت. همچنين مي‌توان با بهره‌گيري از جوانان متعهد و مؤمن علي الخصوص اعضاي شاخه طلاب ، جلسات اعتقادي ، كلاس‌هاي فرهنگي جهت غني‌سازي اوقات فراغت نوجوانان و كودكان اين مناطق برگزار نمود. البته لازم به ذکر است که برنامه هاي فرهنگی اغلب به‌عنوان یک برنامه مجزا نبوده و در کنار هر كاروان نيكوكاري یک گروه از اعضاء به‌عنوان گروه فرهنگی با برنامه‌ریزی قبلی اقدام به انجام این کار می‌نمایند.

اهداف

1- تعميق باور ديني و اعتقادي اهالي منطقه

2- ارتقاء سطح فرهنگي مردم منطقه

3- رسيدگي تخصصي به نيازهاي فرهنگي، عقيدتي و مذهبي مردم منطقه

4- توانمندسازي و ارتقاء مهارت‌هاي اخلاقي ساكنين منطقه

5- ترويج روحيه ي نشاط، اميد و همدلي در ميان مردم منطقه

برنامه‌ها

1- نيازسنجي فرهنگي منطقه

2- برپايي جلسات پرسش و پاسخ مسائل عقيدتي

3- اجراي نهضت قرآني و برپايي نشست‌هاي روخواني و تفسير قرآن كريم

4- نقد و پخش فيلم‌ها با موضوعات مذهبي (زندگي ائمه اطهار، پيامبران، بزرگان ديني و …)

5- اجراي تئاتر با موضوعات عقيدتي مذهبي

6- برپايي نشست‌هاي بررسي آراء و انديشه‌هاي حضرت امام خميني(ره)

7- تكريم خانواده‌هاي شهدا، جانبازان، آزادگان و قهرمانان اجتماعي و فرهنگي منطقه

8- شناسايي و تكريم افراد برتر در زمينه‌هاي علمي، فرهنگي، قرآني، ورزشي و هنري از ميان مردم منطقه

9- تهيه و اهداء هدايا با اولويت هداياي ديني

10- برپايي كلاس‌هاي آموزشي ورزشي ، و استفاده از طبيعت در اجراي برنامه ها از قبيل كوهنوردي ، جنگل نوردي

11- برپايي جلسات پرسش و پاسخ احكام ويژة بانوان، نوجوانان، بزرگسالان و خانواده‌ها

12- برگزاری مسابقات کتابخوانی، مذهبی، ورزشی و …

13- برپایی برنامه‌های تفریحی، آموزشی برای کودکان و نوجوانان (مسابقات نقاشي و .. )

14- برگزاري مسابقات و فعاليتهاي ورزشي (طناب كشي ، فوتبال و .. )

15- تجهیز کتابخانه‌های مساجد، مدارس و …

16- اجرای برنامه‌های مناسبتی با همکاری مردم، مسئولان، روحانی و معلمان روستا به‌ویژه جوانان مستعد جهت معرفی و رشد شخصیتی آنها در بین اهالی

17- شناسایی، معرفی و پرورش جوانان با استعداد و مطلع منطقه جهت ارتباط و نیز ادامه برنامه‌های فرهنگی در روستا

18- آشنایی جوانان با تولید اسباب مختلف زندگی با امکانات طبیعی موجود در اطراف آنها

19- تجهيز كتابخانه مسجد يا مدرسه با استفاده از همكاري فرهنگ و ارشاد اسلامي و خيرين

20- تلاش براي آشنائي اهالي روستا با دستاوردهاي عظيم انقلاب اسلامي در حوزه هاي مختلف از جمله انرژي هسته اي- پيشرفتهاي علمي و …

21- برگزاري جشن تكليف براي دختران و پسران روستائي كه مكلف شده اند و اهداياي جوايز فرهنگي به آنان و برگزاري كلاس آموزشي وضو و نماز

مشكلات و آفت‌ها

1- ايجاد تعلق خاطر و علاقه ي افراطي ميان مربي و مردم و وارد آمدن ضربه روحي پس از اتمام دوره ي حضور در منطقه

2- عدم تدوين محتوا براي جلسات آموزشي و سردر گمي مربيان

3- رفتار ناشايست مربيان و فراهم آوردن موجبات بدبيني به دين، مذهبيون و يا نظام جمهوري اسلامي

4- تأثيرپذيري مردم منطقه از فرهنگ شهرنشيني به خاطر تعامل با شركت‌كنندگان در كاروان

5- تفاوت فراوان فرهنگی و یا مذهبی واعتقادی بین دانشجویان و مردم منطقه

6- معضل استفاده از اسباب و وسایلی در برنامه‌ها که به راحتی در اختیار خانواده‌ها قرار نمی‌گیرد (وسایل بازی، ابزار کاردستی، مداد شمعی و …)

7- عدم برنامه‌ریزی و آموزش افرادی جهت استفاده از امکانات اهدایی به منطقه و در نتیجه بدون مصرف ماندن آنها

8- احساس تبعیض در عملکرد گروه بین مردم

9- اشتباه در شناسایی افراد مستحق و مستعد

10- سوءاستفاده برخی افراد که در منطقه مورد مشاوره قرار می‌گیرند

11- عدم برنامه‌ریزی صحیح و ایجاد روحیه تکدی‌گری و از بین رفتن عزت و احترام خانواده‌ها

پژوهشی و کارآفرینی

مقدمه

پژوهش يكي از مهمترين ابزار پيشرفت و برنامه ريزي است. اساساً بدون پژوهش امكان برنامه ريزي دقيق ميسر نخواهد شد. جوانان عضو هلال احمر كه سابقه ي كارهاي پژوهشي و تحقيقاتي داشته و يا در هسته هاي مطالعاتي سازمان حضور داشته اند مي توانند با انجام طرحهاي پژوهشي در مناطق محروم ، نسبت به شناسايي كمبودها و معضلات روستاها و نيز ارائه ي راهكارهاي فوري و قابل دسترس اقدام نموده و نتايج پروژه را در اختيار مسئولين مربوطه قرار دهند.

اهداف

1- امكان سنجي اجراي پروژه هاي اقتصادي و صنعتي با گستره ي محدود در روستاها

2- اعلام نيازهاي اساسي و عمده روستاها به مقامات مسئول

3- ارائه ي طرح هاي مرتبط با رفع محروميت با توجه به توانمندي و ظرفيت روستا و مردم

برنامه‌ها

1. 1. تهیه طرح‌های دارای توجیه اقتصادی – فنی اشتغال زا در منطقه
2. 2. همفکری و معاشرت با جوانان آماده به کار روستا جهت فعال‌سازی طرح‌های کارآفرینی
3. 3. اجرای برنامه‌ها و کلاس‌های توجیهی برای روستائیان در زمینه‌ی طرح‌های بررسی شده (کارگاه‌ها، ترویج کشاورزی و…)
4. 4. همکاری و استفاده از دهیاران و شوراهای روستا جهت ارتباط با اهالی و استخراج مشکلات و معضلات روستا
5. 5. بررسی امکانات (وسایل حمل‌و‌نقل، مصالح ساختمانی، اسباب و وسایل زندگی و…) مورد استفاده و نحوه استفاده از وسایل با هزینه‌های کمتر و متناسب با منطقه به‌صورت طرحی برای توسعه منطقه
6. 6. بررسی طرح‌های کوچک و قابل اجرای کشاورزی و دامداری با توجه به شرایط زیست‌محیطی منطقه

مشكلات و آفت‌ها

1. 1. عدم هماهنگی و کسب اطلاعات از سازمان‌ها و مراکز مختلف و درنتیجه انجام پژوهش‌های تکراری و یا غیر ضروری
2. 2. عدم توانایی تیم پژوهشی و در نتیجه اثربخش نبودن طرح نهایی
3. 3. واقع‌بینانه نبودن طرح به خاطر عدم آشنایی کامل با شرایط حاکم و عدم شناخت مشکلات اجرایی
4. 4. عدم پذیرش طرح توسط مسئولان
5. 5. عدم اجرای طرح به علت انجام نشدن پیگیری‌های تکمیلی از سازمان‌ها و مراکز جهت اجرای طرح

برنامه‌های درون اردویی

مقدمه

با تجه به فضا و زمان  مناسبی که اعضاي شرکت‌کننده در كاروان خارج از برنامه‌های اجرایی دارند، برنامه‌‌ریزی جهت ارتباط قوی‌تر و رشد فکری و فرهنگی شرکت‌کنندگان باعث رشد و ارتباط دوستانه‌تر آنها خواهد شد.

برنامه‌ها

1. اجرای برنامه‌های تفریحی، بازدیدی و … با توجه به خستگی بدنی شرکت‌کنندگان
2. اجرای برنامه‌های فرهنگی مختلف مانند توزیع هدایا، دیدار از خانواده شهدا، دیدار با مسئولان منطقه و… جهت افزایش بینش اجتماعی و دغدغه‌مندی شرکت‌کنندگان
3. ایجاد فضایی جهت تشکیل نشست‌های تخصصی با موضوعات مختلف توسط خود شرکت‌کنندگان
4. برگزاری برنامه‌های مذهبی و مناسبتی
5. برگزاری مسابقات ورزشی
6. تهیه و نمایش فیلم‌های مستند و سینمایی با نگاه آموزشی
7. اجرای کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی مختلف توسط شرکت‌کنندگان

مشکلات و آفت‌ها

1. 1. برنامه‌ریزی فشرده و غیرواقعی و درنتیجه ایجاد خستگی برای شرکت‌کنندگان و در نتیجه کاهش راندمان کاری در
   برنامه های اجرایی روزانه
2. 2. روزمرگی و توجه بیش از حد به برنامه‌های داخلی و گمراه شدن از اهداف اصلی كاروان
3. 3. ایجاد فضای متفاوت درون كاروان که در صورت ارتباط نزدیک مردم بخصوص کودکان به‌خاطر نوع محل استقرار باعث ایجاد دوگانگی رفتاری می‌گردد.
4. 4. ایجاد روحیه تن‌پروری و بیکاری در مردم منطقه و انتظار به حضور گروه‌های اینچنینی و تحویل بسته‌های غذایی و هدایا

مراحل اجرایی:

ثبت‌‌نام، انتخاب و توجيه شركت‌كنندگان در سفر:

الف ـ ثبت‌نام و گزينش افراد طبق معيارهاي متناسب با هر نوع سفر باشد و از انتخاب بيش از ظرفيت خودداري شود

ب ـ گرفتن تعهد از ثبت‌نام‌كنندگان جهت حضور قطعي در سفر و توجيه آنان براي درك اهميت حضور آن ها

ج ـ فضاسازي براي آشنايي شركت‌كنندگان با مسافرت‌هاي جهادي از طريق پخش فيلم مسافرت‌هاي جهادي، نمايشگاه عكس و …

د ـ توجيه دقيق وكامل شركت‌كنندگان نسبت به شرايط و تفاوت‌هاي سفرهاي جهادي با ساير سفرها

هـ ـ آموزش شركت‌كنندگان در بخش‌هاي مختلف كاري مانند فرهنگي، عمراني، كشاورزي و …

و ـ تعيين وظايف شركت‌كنندگان و تعيين گروه‌هاي كاري مورد نياز براي فعاليت‌هاي تخصصي در بخش‌هاي مختلف

ز ـ تكميل گروه‌هاي تخصصي براي محصولات فرهنگي توليدي پس از سفر از جمله گروه‌هايي براي جمع‌آوري خاطرات و بازنويسي آنها، گروه عكاسي، فيلمبرداري و مستندسازي و سفرنانه‌نويسي و …

مراحل پيش، حين و پس از سفر:

مراحل پيش از سفر

1- شناسايي مناطق محروم معرفي شده توسط نهادهاي مسئول و انتخاب مكان‌ نهايي

2- برنامه‌ريزي براي فعاليت‌هاي سفر (زمان و مكان برنامه‌ها، مشخص كردن وعده‌هاي غذايي، بين وعده‌ها، و …)

3- تبليغات و اطلاع‌رساني، ثبت‌نام، انتخاب و توجيه شركت‌كنندگان در كاروان

4- هماهنگي با مسئولين منطقه

5- انجام سفرهاي هماهنگي پيش از سفر اصلي و استقرار پيش از شروع رسمي برنامه‌ها در منطقه

6- تأمين امكانات، تجهيزات و وسايل مورد نياز

7- هماهنگي جهت شناسايي وجلب مشاركت وهمكاري معتمدين روستا

8- بازديد ازروستا و انجام هماهنگي واطلاع رساني اجراي برنامه‌ها درسطح روستاها و مخاطبين طرح

9- سازماندهي اردو بر حسب برنامه مورد نیاز و قابل اجرا در روستا (یک دوره 30 تا 5 روزه و یا دوره‌های کوتاه مدت اما مستمر)

10- هماهنگي جهت انعكاس و پوشش خبري و تصويري برنامه‌ها در سطح رسانه‌ها در جهت گسترش فرهنگ حمایت از محرومان (با رعایت کرامت انسانی خدمات‌گیرندگان و پرهیز از تبلیغاتی نمودن برنامه)

مراحل حين سفر

1. 1. اعزام و استقرار كاروان در محل پيش‌بيني شده
2. 2. ارتباط و هماهنگي با معتمدين و شوراي روستا
3. 3. فراخوان افراد علاقه‌مند به خدمات آموزشي، درمانی و …
4. 4. ارائه خدمات پيش‌بيني شده
5. 5. نظارت بر ارائه مناسب خدمات
6. 6. ثبت و ضبط مراحل و فرايند اجرايي هر برنامه به‌ صورت مكتوب و مصور از فعاليت‌ها (مستندسازی فعالیت‌ها)

مراحل پس از سفر

1- تداوم ارتباط با منطقه از طريق سفرهاي مجدد و يا ارتباط مكتوب و تلفني و يا مشخص نمودن رابطين فرهنگي در منطقه و ارسال منظم اقلام فرهنگي و امدادي براي آنان

2- فرهنگ‌سازي حركت‌هاي جهادي از طريق توليد مستندات و فيلم و پخش در سطح گسترده

3- توليد آثار هنري و ادبي و تهيه و توليد و تكثير محصولاتي چون خاطرات، اشعار، سفرنامه‌ها، عكس‌ها، شرح حال‌ها

4- ساماندهي فعاليت‌هاي باقي‌مانده از سفر مانند امور مالي و تهية گزارش

5- پيگيري طرح‌هاي علمي تهيه شده توسط گروه‌هاي علمي در طول سفر

6- پيگيري تعهدات مسئولين منطقه

7- جمع‌بندي وارسال گزارش جامع به شعبه هلال احمر

گزارش نهایی:

– گزارش حتماً دارای خلاصه اولیه در مورد نوع فعالیت‌های سابق بر این در حوزه حمایت از محرومان در سطح شعبه و یا توسط گروه مجری كاروان باشد.

– خلاصه‌ای از وضعیت منطقه هدف ذکر شده باشد.

– برنامه‌های اجرا شده با توضیح کامل به همراه عکس و بیان نتیایج حاصله به‌صورت دقیق ارائه شود.

– نحوه ارتباط با سازمان‌ها و مشارکت هر یک در قسمت‌های مختلف بیان گردد.

– پیشنهادات نهایی جهت رشد و توسعه منطقه هدف با توجه به نظرات شرکت کنندگان تکمیل و ارائه شود.

– عکس‌ها و فیلم گزینش شده از برنامه اجرایی به همراه مجموعه بازتاب خبری در لوح فشرده بصورت مجزا به شعبه و استان تحویل شود.

– استان در پايان هر فصل (پايان فصل تابستان و پايان فصل پائيز) در قالب گزارش آماري (تعداد روستا- تعداد اعضاي شركت كننده- تعداد روستائيان تحت پوشش- نوع خدمات ارائه شده- مدت روز هر كاروان- نقاط قوت و ضعف) و توصيفي و تصويري به معاونت دانشجوئي و جوانان سازمان ارسال نمايد.

آثار و بركات

آثار و بركات حركت‌هاي جهادي چنان شگرف، ماندگار و ملموس است كه شايد كمتر حركت اجتماعي فرهنگي را بتوان با آن مقايسه نمود . مجموعه ي آثار و بركات اين سفرها را مي‌توان در سه بخش تقسيم‌بندي کرد:

1- آثار و بركات حركت‌هاي جهادي براي منطقه

2- آثار و بركات حركت‌هاي جهادي براي برگزاركنندگان سفر و شركت‌كنندگان در آن

3- آثار و بركات حركت‌هاي جهادي براي مسئولان منطقه

الف) آثار و بركات مربوط به منطقه:

1- ايجاد روحيه ي اميد و تقويت انگيزه براي تداوم زندگي در جوامع محروم

2- ترويج نشاط كار و باور به توانايي‌هاي بومي براي رفع فقر و بهبود شرايط منطقه

3- دلگرمي به نظام اسلامي و تقويت ريشه‌هاي عقيدتي مردم منطقه

4- زدودن فقر فرهنگي از چهرة منطقه

5- شناخت ظرفيت‌ها و استعدادهاي منطقه و شكوفايي آن

6- رفع فقر مادي از چهره ي منطقه و حركت به سوي عمران و آبادني

ب) آثار و بركات مربوط به برگزار كنندگان سفر و شركت‌كنندگان در آن:

1- بهره‌مندي از فضاي معنوي كم نظير حاكم بر اين سفرها و حركت به سمت خودسازي

2- چشيدن طعم فقر و محروميت

3- افزايش توان مديريتي و تقويت مسئوليت‌پذيري در برگزاركنندگان و شركت‌كنندگان

4- تقويت و ترويج ارزش‌هاي انقلابي در ميان قشر جوان دانشجو

5- جهت‌گيري فعاليت‌هاي علمي و فوق برنامة نخبگان جامعه در راستاي خدمت به مردم

6- استفاده بهينه از اوقات فراغت

7- جهت گیری فعالیتهای علمی و فوق برنامه ی جوانان در راستای خدمت به مردم

8- احیاي ارزشهای دینی و انقلابی و تداعی خالصانه ی صحنه هایی چون دفاع مقدس

ج) آثار و بركات مربوط به مسئولان منطقه:

1- تقويت روحيه و دلگرمي به كار و خدمت در مناطق محروم

2- پاسخگويي در مقابل مسئولين بالاتر

3- شناخت دقيق‌تر مشكلات و معضلات منطقة تحت مسئوليت خود

4- تقويت احساس تكليف و مسئوليت در قبال مناطق محروم

5- بهره‌مندي از توان مشاوره ي فكري و اجرايي جامعه ي دانشگاهي كشور

عليه توكلت و اليه انيب

سازمان جوانان جمعيت هلال احمر